Dijital Yuan, Çin Merkez Bankası’nın desteklediği ve Çin’in resmi para birimi Yuan’ın dijital versiyonudur. Çin hükümeti, Dijital Yuan ile bu alanda öncü olmayı ve rakiplerine karşı fark yaratmayı planlamaktadır.
Dijital Yuan Nedir?
Bir devletin hükümeti tarafından yayınlanıp dijital ödeme sistemi için geliştirilen ilk paradır. Kısaca “e-CNY” olarak isimlendirilmektedir. Bu para, hem merkez bankası hem de diğer bankalar tarafından dağıtılacaktır. Ek olarak paranın akışı da bu bankalar tarafından takip edilecektir.
Şu anda Çin’de kullanılan para, yasaldır ve herhangi bir faiz ödemesiyle karşılaşmayacaktır. Proje lideri dijital paraların kullanım alanının günden güne genişlediğine dikkat çekmiştir. Nakit paranın kullanımının giderek azaldığını ifade eden proje lideri, dijital paranın ileride nakit paranın yerini alabileceğini söylemiştir.
Dijital Yuan’la İlgili Tartışmalar Nelerdir?
Dijital Yuan halihazırda birçok tartışmanın odak noktası haline gelmiş durumda. Üstelik bazı çevrelerde bu paranın ABD Doları’nı tahtından edebileceği dahi konuşulmuştu. Ancak Çin Merkez Başkanı Yardımcısı Li Bo, geçen sene bu konuyla ilgili bazı açıklamalarda bulundu. Li Bo, Dijital Yuan’la doların tahtına göz dikmeyi hedeflemediklerini söyledi. Ayrıca Bo, dijital paralarının şu anda sadece iç pazarda kullanılacağını belirtti. Ancak uzun vadede yurt dışında da kullanımının olabileceğinin altını çizmeyi de ihmal etmedi.
Öte yandan Dijital Yuan’la ilgili bir diğer tartışma ise paranın 2022 Pekin Kış Olimpiyatları’ndaki kullanımıyla alakalı. Dijital Yuan, Çin’in ev sahipliğindeki 2022 Kış Olimpiyatları’nda kullanılacaktır. Üstelik bu kullanım, dijital paranın deyim yerindeyse görücüye çıkması olarak görülmektedir. Bu sebeple de bu durum ABD’nin yakın takibi altında. Öyle ki Pensillvanya Senatörü Toomey, konuyla alakalı ABD Dışişleri Bakanı Blinken ve Hazine Bakanı Yellen’e mektup gönderdi. Toomey mektubunda Dijital Yuan’ın sınır ötesi ödemelerde kullanılmasının ABD’nin çıkarlarına ters düşeceğini belirtti.
Bu mektuptan daha öncesi ise üç senatörde oluşan bir grup, olimpiyatlara katılacak ABD’li sporcuların konuyla alakalı ekstra dikkatleri olmalarını gerektiği vurgulamıştı. Senatörlere göre, ABD’li sporcuların parayı kullanmaları halinde telefonlarına Çin tarafından “virüs” bulaştırabilir. Hatta senatörler, bu sebeple ABD’li sporculara Çin’de tek kullanımlık telefon kullanmalarını dahi tavsiye etti.
Dijital Yuan’ın Kullanılması Nasıl?
Çin Merkez Bankası, 2021’in sonlarına doğru yaptığı açıklamada Dijital Yuan için cüzdan açan kişi sayısını 140 milyon olarak açıkladı. Üstelik 2021 Ekim’e kadar 62 milyar yuanlık işlem gerçekleştirlmiştir. Bloomberg ise Dijital Yuan için 10 milyon kurumsal hesabın açıldığını iddia etti.
Ek olarak Dijital Yuan, 1 milyardan fazla Çinlinin kullandığı WeChat uygulamasına dahil edilmiştir. Halihazırda Çin’de yaşayanların büyük bölümü, ödeme işlemlerinde WeChat ya da AliPay gibi dijital uygulamalarını kullanmaktadır. Çünkü QR kodla kolay ödeme yöntemini hayatı kolaylaştıran bir kısa yol olarak görülmektedir.
